O ŻYLAKACH
słów kilka
Operacyjne leczenie żylaków kończyn dolnych.
Metody chirurgiczne stosowane w leczeniu żylaków kończyn dolnych, choć najbardziej inwazyjne, są jedynymi, które umożliwiają całkowite pozbycie się szpecących nogi żylaków, niezależnie od ich rozmiaru. Co bardzo ważne dla wielu pacjentów – klasyczna metoda operacyjnego usunięcia żylaków to jedyna w Polsce metoda refundowana przez NFZ.
Żylaki, najbardziej charakterystyczny objaw przewlekłej niewydolności żylnej, powstają w obrębie układu żylnego powierzchownego kończyny dolnej. Największe naczynia tego układu to żyła odpiszczelowa wielka (VSM) i żyła odstrzałkowa (VSP). Żyła odpiszczelowa wielka biegnie przede wszystkim po wewnętrznej stronie obu kończyn, od kostki aż po pachwinę. VSM uchodzi do żyły udowej, która należy do układu żył głębokich. Szacuje się, że niemal 80% przypadków żylaków kończyny dolnej jest związana z niewydolnością zastawek w żyle odpiszczelowej wielkiej. Z kolei żyła odstrzałkowa (VSP) przebiega po tylnej powierzchni łydki, uchodząc do żyły podkolanowej, która podobnie jak żyła udowa należy do układu głębokiego. Z niewydolnością żyły odpiszczelowej wiąże się około 10% przypadków żylaków kończyn dolnych.
Okazuje się, że niewydolny układ żył powierzchownych, do którego należą VSM i VSP, jest zbędny, a wręcz szkodliwy dla pracy układu krążenia. Oznacza to tyle, że możemy usunąć całkowicie zmienione chorobowo naczynia układu powierzchownego, bez szkody dla zdrowia. Klasyczny zabieg operacyjny w leczeniu żylaków kończyn dolnych, polega właśnie na usunięciu niewydolnych żył – odpiszczelowej lub odstrzałkowej oraz zlokalizowaniu tzw. perforatorów, czyli naczyń łączących układ powierzchowny z głębokim, i przerwaniu ich ciągłości. Warunkiem skutecznego leczenia operacyjnego jest usunięcie najwyższego źródła refluksu żylnego, czyli najwyżej położonego naczynia z niewydolną zastawką. Jeżeli tego nie zrobimy, czyli usuniemy naczynie zmienione chorobowo, położone poniżej najwyższego źródła „przecieku”, problem powróci i prędzej czy później, dojdzie do nawrotu żylaków po operacji.
Czym jest flebektomia i jak przebiega?
Flebektomia to najstarsza metoda operacyjnego leczenia żylaków kończyn dolnych, wciąż uważana za złoty standard leczenia. Polega na operacyjnym usunięciu niewydolnej żyły i najczęściej przeprowadzana jest w znieczuleniu ogólnym lub przewodowym. Największą zaletą zabiegu jest jego skuteczność oraz brak ograniczeń co do wielkości żylaków, jakie za jego pomocą można usunąć. Flebektomia najczęściej rozpoczyna się od wykonania nacięcia w pachwinie, gdzie żyła odpiszczelowa uchodzi do żyły układu głębokiego. Naczynie przecina się i podwiązuje jej koniec od strony żyły głębokiej. Następnie wykonuje się drugie nacięcie – najczęściej w okolicy kolana lub kostki w zależności od tego jak rozległe są żylaki, po czym wprowadza się sondę do żyły, za pomocą której jest ona usuwana. Nacięcia są zaszywana za pomocą nici lub stripów. Po zabiegu zakładany jest opatrunek uciskowy na operowaną kończynę. W przypadku braku powikłań, pacjent wypisywany jest ze szpitala najczęściej w następnym dniu, a do pełnej sprawności powraca zazwyczaj po okresie 2 – 4 tygodni. Noszenie wyrobów uciskowych zalecane jest nawet przez kilka miesięcy od zabiegu, co dodatkowo sprzyja prawidłowemu gojeniu się oraz po części chroni przed nawrotami choroby.
Źródło: www.pl.depositphotos.com
Możliwymi powikłaniami flebektomii są zakażenia ran pooperacyjnych oraz wynaczynienie krwi skutkujące powstawaniem krwiaków i licznych siniaków, szczególnie w miejscu usuniętej żyły. Mechaniczne usuwanie naczyń może się również wiązać z możliwością uszkodzenia nerwów, czego efektem mogą być prowadzić krótkotrwałe zaburzenia czucia. Bardzo rzadkimi, ale i najpoważniejszymi powikłaniami są zakrzepica żył głębokich oraz zatorowość płucna. Ze względu na to, iż zabieg najczęściej odbywa się w znieczuleniu ogólnym, przy kwalifikacji pacjenta do zabiegu, należy pamiętać również o potencjalnych powikłaniach związanych z narkozą.
Z tego też powodu nie każdy pacjent może poddać się operacyjnemu usunięciu żylaków metodą klasyczną. Przeciwwskazaniami są m.in. podeszły wiek, czynne owrzodzenie na kończynie (ze względu na zwiększone ryzyko infekcji), ciężkie stany chorobowe, czy okres bezpośrednio po przebytej zakrzepicy.
Flebektomia jest zabiegiem bardzo skutecznym, a wcześniejsza dokładna diagnostyka i odpowiednia kwalifikacja do zabiegu pozwala na uniknięcie potencjalnych powikłań. Choć żadna z metod leczenia żylaków nie daje nam 100% gwarancji, że do nawrotu choroby nie dojdzie, prawidłowo wykonana flebektomia w dużym stopniu nas przed tym zabezpiecza. Istotną informacją jest również to, że klasyczna metoda operacyjna jest refundowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia, podczas gdy metody mniej inwazyjne są niestety pełnopłatne.
Miniflebektomia, czyli tendencje w leczeniu operacyjnym żylaków.
W leczeniu operacyjnym żylaków widoczna jest od wielu lat tendencja, aby zmniejszyć inwazyjność zabiegów. Dąży się to tego, aby zabiegi te przeprowadzane były w ramach chirurgii jednego dnia i w znieczuleniu miejscowym oraz aby pacjent poddany zabiegowi był uruchamiany jak najwcześniej. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko powikłań oraz poszerza grupa pacjentów, która takim zabiegom może być poddana. Niebagatelne znaczenie ma również to, aby wykonywane zabiegi były coraz doskonalsze pod względem estetycznym.
Odpowiedzią na te potrzeby jest miniflebektomia, będąca modyfikacją klasycznej metody operacyjnej. Miniflebektomia, określana potocznie jako szydełkowanie żył, jest to zabieg znacznie mniej inwazyjny niż klasyczna flebektomia, wykonywany najczęściej w znieczuleniu miejscowym. Polega na usuwaniu żylaków kończyn dolnych poprzez bardzo małe nacięcia lub nakłucia skóry, przez które żyły uwalniane są za pomocą specjalnych szydeł chirurgicznych. Zabieg nie wymaga zakładania szwów, dlatego jego efekty są bardzo dobre pod względem estetycznym. Pacjent może powrócić do codziennych aktywności już następnego dnia. Przeciwwskazaniami do wykonania zabiegu jest zakrzepica żył powierzchownych oraz stany zapalne skóry w okolicy poddawanej procedurze.
Miniflebektomia jest najczęściej stosowana do usuwania niezbyt dużych żylaków oraz jako uzupełnienie klasycznej operacji przy obecności resztkowych lub nawrotowych żylaków. Jest również opcją z wyboru dla pacjentów, u których nie można przeprowadzić skleroterapii, np. ze względu na zbyt liczne lub zbyt duże jak na skleroterapię żylaki. Miniflebektomia uznawana jest za szybszą i bezpieczniejszą alternatywę dla skleroterapii – po jej wykonaniu efekt widoczny jest szybciej i nie ma ryzyka powstawania przebarwień skóry.